Grafiek van 9/12/11. Technocratische illusies over begrotingstekorten
Update: ik meende dat de grafiek voor zich zou spreken, wat niet zo blijkt te zijn. Duitsland had een groter tekort dan de andere landen – maar geen zeepbel. En doet het nu, begrotingstechnisch, veel beter ondanks de lossere Duitse begrotingsmoraal. Moraal: “begrotingsdiscipline, strenge regels, toezicht door de EU” en dat soort zaken zijn volstrekt zinloos wanneer er zeepbellen zijn. En juist landen waar een tamelijk puur neo-liberaal financieel beleid van lenenlenenlenen door de private sector werd gevoerd (Denemarken, Spanje, Ierland maar ook de Baltische staten) kenden zulke zeepbellen… Vergelijk ook het betrekkelijk geringe tekort van Italie! Daarnaast zijn geringe tekorten op dit moment niet wenselijk (consumentenbestedingen lopen terug, investeringen lopen terug, bezuinigingen door de overheid). Maar dat is een ander verhaal.
De nieuwe Eurozone afspraak dat het structurele tekort niet groter dan 0,5% mag zijn lijkt gezien de recente historische ervaringen meer op een rituele bezwering van angsten van regeringsleiders dan op verstandig beleid
1. Jan Kregel had gelijk. Enige tijd geleden – het moet in 1981 of 1982 zijn geweest – woonde ik een door Groningsen economiestudenten georganiseerde avond met Jan Kregel, tegenwoordig verbonden aan het Levy Institute, bij. Op mijn vraag of hij van mening was dat het nog steeds kon gebeuren dat een economie, net als in de jaren dertig, met 25% zou krimpen antwoordde hij, zonder te aarzelen: Ja! En hij had gelijk – kijk naar Ierland, Griekenland, Spanje, Bulgarije, Letland, Litouwen of Estland, waar het Bruto Binnenlandse Product (BBP) al met dat soort percentages ineengekrompen is of aan het krimpen is. Het punt: een moderne economie is instabiel. Het kan hier, of in Duitsland, ook gebeuren. Met alle gevolgen voor het tekort.
2. Technocratische illusies. Vandaar mijn verwondering over de afspraken die nu in de EU gemaakt zijn: het structurele begrotingstekort (dat wil zeggen: het voor de stand van de conjunctuur aangepaste tekort) mag niet groter zijn dan 0,5% van het BBP. Tsja. Dit gaat uit van een economie als een redelijk stabiel, voorspelbaar, evenwichtszoekend systeem. Nee, dus. Iedereen zou gedacht hebben dat het structurele overschot in landen als Spanje, Ierland en Denemarken in de jaren voor 2005 tussen de 1 en 3% lag. Maar toen… chaos. Opmerkelijk is ook het Duitse tekort van 1995. Ierland had in 2010 overigens een tekort van 30% van het BBP, wat kennelijk wel toegestaan is als de banken moeten worden uitgekocht, maar niet als de pensioenen overeind moeten worden gehouden.
Let wel: een overschotje van een procent of 2 lijkt me niet verkeerd – in een situatie waarbij in de Eurozone anders dan nu geen landen zijn met, zoals nu, een werkloosheid van 24%. Maar ook een dergelijk overschotje geeft geen enkele garantie – er kunnen situaties zijn waarin het nodig is de bestedingskraan wagenwijd open te zetten.
Bulgarije en Spanje zijn toch helemaal niet gekrompen met dergelijke percentages? Toch niet in de recente crisis.
De grafiek geeft de begrotingstekorten aan (-9,5% in Duitsland, in 1995, dus).
Ik reageerde op deze zin:
“Ja! En hij had gelijk – kijk naar Ierland, Griekenland, Spanje, Bulgarije, Letland, Litouwen of Estland, waar het Bruto Binnenlandse Product (BBP) al met dat soort percentages ineengekrompen is of aan het krimpen is.”
Hmmm. De retail sales in Spanje en Bulgarije zijn ondertussen 20% en 30% gedaald, de industriele productie 20% en 10%. Wat mij tot de zin verleidde. En de daling gaat door. Deze variabelen staan inderdaad niet gelijk aan het BBP. Maar gezien het beleid dat nu gevoerd wordt is dat een kwestie van tijd.
http://rwer.wordpress.com/2012/03/08/retail-sales-in-europe-2000-2011-5-graphs/
https://rwer.wordpress.com/2012/03/22/industrial-production-in-europa-1992-2011-5-graphs/
Wat de kern van uw betoog betreft, geef ik u gelijk. Spijtig dat ik deze blog vandaag pas ontdekt hebt, u maakt zeer interessant analyses. Ik zit hier al enkele uren zeer geboeid te lezen.
You’re a very intelligent individual!
got a few concerns because of the survey shit, but this time it payed back :))