“‘t is de schuuuuuld – van de Nederlandse huishoudens”
Kerstmis. Feest van schuld – en vooral verlossing. Maar dit jaar vooral het eerste. De Nederlandse huishoudens zitten, meer dan de Griekse of de Italiaanse, onder de schuld, en zeker als het de huizenbezittende huishoudens zijn. De tijd van het jaar noopt tot een terugblik – hoe heeft dit allemaal zover kunnen komen. En vandaag vooral de vraag: wanneer is dat allemaal gebeurd. Het antwoord is: na de deregulering van de hypotheekmarkt in het begin van de jaren negentig(grafiek 1)
Geld overspoelde de tamelijk krappe huizenmarkt, waar het aanbod van nieuwbouw nauwelijks op de vraag reageerde, met (zoals op deze blog eerder betoogd) inflatoire stijging van de prijzen van huizen als gevolg. En dat is iets om over na te denken – geld (A) is kennelijk niet hetzelfde als geld (B). Nieuw hypotheekgeld – en bij het verstrekken van een hypotheek is meestal sprake van geldschepping door de banken – is kennelijk niet hetzelfde als nieuw geld dat u uit de muur trekt dat, volgens de definities, nieuw geld is als u daardoor rood komt te staan op uw betaalrekening. Aan een hypotheek zitten voorwaarden vast – het geld mag alleen worden gebruikt om een huis (en natuurlijk de overdrachtsbelasting of, bij een nieuwbouwhuis, de BTW) te betalen. En het moet daarom bij de notaris worden gestald, om te voorkomen dat u er mee naar Spanje gaat. Het heet allemaal Euro, maar het verschil tussen uw ene Euro en de andere kan, economisch, groter zijn dan tussen een Euro en een Dollar. Gezien de nogal uiteenlopende inflatoire prijsontwikkelingen op de huizenmarkt en de rest van de economie is er kennelijk sprake van ‘gescheiden markten’, dit in flagrante tegenspraak met het uitgangspunt van het ‘algemene evenwicht’ dat de achtergrond vormt van veel economisch denken, en waarin alle markten ‘voor altijd en eeuwig’ (geen overdrijving, letterlijk!) met elkaar samenhangen. Kwakdenken, dus.
En ja: De Nederlandsche Bank had gezien de ontwikkeling van de schulden veel eerder moeten ingrijpen: lagere uitgaven van de overheid, minder schulden van de huishoudens en kleinere banken: win/win/win. Maar helaas…
Laten we afsluiten met een positieve noot. Het is niet bepaald zo dat de jaren zeventig ‘mijn jaren’ zijn – dat is Groningen, toen U2 nog in Vera optrad. Maar ‘Bots’, jaren zeventig groep bij uitstek, heeft destijds natuurlijk wel het perfecte ‘Occupy’ lied neergezet. Het overlijden van Hans Sanders, de zanger van de Nederlandse jaren zeventig groep bij uitstek, ‘Bots’, heeft destijds in de Nederlandse media veelt te weinig aandacht gehad. In Duitsland, daarentegen…
http://www.qeyik.com/watch=mvpHjp9MGBw_rammstein-was-wollen-wir-trinken-tribute.html
Zeer wetenswaardig onderwerp! Ik moet zeggen dat ik dit niet had zien aankomen met de huidige hypotheekmarkt! Bestaat er een manier om me te abonneren op deze berichten?