De waanwereld van perfecte markten van Raymond Gradus en Roel Beetsma
Het glazuur springt mij van de tanden. Raymond Gradus en Roel Beetsma publiceren op Mejudice een artikel “Zuid-Europa niet gediend met einde loonmatiging in Noord-Europa”. Maar is het nou echt zo moeilijk gewoon de statistieken van de OESO of Eurostat bij de hand te nemen, of de nieuwe statistieken van de Europese Commissie, en te kijken wat er werkelijk gebeurd is en nog gebeurt, in Europa? Want wat durven deze wel zeer oningelichte heren in dit verhaal te schrijven:
“Beter is het als Zuid-Europese landen zelf maatregelen nemen om hun concurrentiekracht te verhogen. Dat kan bijvoorbeeld door maatregelen gericht op een verruiming van het effectieve arbeidsaanbod.”
Maatregelen gericht op een verruiming van het effectieve arbeidsaanbod… Beste Raymond, Beste Roel – dit kan echt niet. Echt niet. Zie de onderstaande grafiek, over de werkloosheid in Spanje en Griekenland. Het probleem is niet het aanbod van arbeid. Er is momenteel een migratie van honderduizenden, wellicht miljoenen Grieken en Spanjaarden en Portugezen en Ieren en Balten naar landen als Turkije (!), Brazilie, Australie en naar een continent als Zuid-Amerika. De werkloosheid in Spanje is al meer dan vier jaar onafgebroken aan het stijgen… Ja, desondanks dalen de nominale lonen inderdaad niet. Ooit gehoord van een van de belangrijkste ervaringsfeiten van de economische wetenschap, de ‘downward rigidity of wages’ die zich zelfs in absoluut arme landen voordoet en die zich ook in bijvoorbeeld het (zeer marktgerichte) Nederland van de zeventiende en achttiende en negentiende eeuw voordeed? We leven niet in de droomwereld van de perfecte markten, beste jongens, we leven in de echte wereld waar kapitaalstromen van het ene moment op het andere de oude rivierbedding kunnen verlaten en een andere zoeken, hier droogte en daar overstromingen veroorzakend. Dat is wat er gebeurd is, in de Eurozone.
En over die kapitaalstromen en de besparingen die daar achter zaten (ons 8% van het BBP overschot op de betalingsbalans!) zeggen de heren het volgende:
“Afscheid nemen van een beheerste loonontwikkeling vermindert, volgens CPB- en Rabobank economen ook het vermaledijde spaaroverschot. In een vergelijkbare redenering moeten overschotlanden de economie stimuleren omdat anders een permanente onderbesteding zou dreigen. Ook dat is een misvatting, omdat ze er dan er ten onrechte aan voorbijgaan dat de spaaroverschotten een productieve aanwending kunnen krijgen in andere landen”.
Tsja. En ze kunnen ook tot zeepbellen en huisprijsinflatie leiden, en dat is wat er werkelijk gebeurde. Nogmaals: neem afscheid van de perfecte markten en ga eens naar de echte wereld kijken. Zie de volgende grafiek:
Bron: Europese Commissie en Eurostat
Ik bedoel – we maken ons al zorgen om een overheidstekort van 4% van het BBP. Maar dit waren dus private tekorten van 25 tot 40% van het BBP, die tot zeepbellen en huisprijsinflatie hebben geleid, tien keer zo hoog als dat overheidstekort van 4% – en er was geen haan die er naar kraaide. Kapitaalstromen kunnen vernietigend zijn – en ze zijn dat inderdaad ook geweest. Dat is de les die Beetsma en Gradus kennelijk nog steeds niet geleerd hebben.
En dan heb ik het nog niet eens over de inconsistente redeneringen dat hogere lonen bij ons aan de ene kant tot lagere consumentenbestedingen hier zouden leiden terwijl even verderop wordt gesteld dat de nu opeens hogere bestedingen zullen weglekken naar andere landen dan Zuid-Europa. Of de bestedingen stijgen wel door loonsverhogingen (de normale gang van zaken). Of ze stijgen niet (zeer uitzonderlijk). Maar dat kan in ieder geval niet tegelijkertijd. En, beste jongens, als jullie willen dat een land als Spanje ooit zijn schulden gaat terugbetalen dan zal ons overschot op de handelsbalans toch ooit moeten omslaan in een tekort. Daarbij: volgens de nieuwe normen van de Europese Commissie wordt ons overschot, omdat het hoger dan 6% van het BBP is, als ‘onevenwichtig’ aangemerkt.
Dit is het slechtste, gemakzuchtigste en minst geinformeerde staaltje van economie dat ik tot nu toe op de hele econoblogosfeer over de crisis ben tegengekomen.
Zeer leerzaam bericht! Ik kan zeggen dat ik dit niet zag aankomen in deze woningmarkt! Is er een methode om me te abonneren op deze site?
Zeer wetenswaardig onderwerp! Ik kan zeggen dat ik dit niet had zien aankomen in de huidige hypotheekmarkt! Is er een methode om me te abonneren op deze site?