Krisiskroniek (3). Nederland kende van de Eurozonelanden na 2010 de kleinste afname van het overheidstekort.
In eerdere blogs (hier en ook hier) heb ik aangegeven in welke mate de overheidstekorten in de EU opliepen na de Grote Financiële Crisis en op welk niveau ze uiteindelijk uitkwamen. De toename van de tekorten was overigens de bedoeling. In een moderne economie zijn ‘automatische stabilisatoren’ zoals uitkeringen voor werklozen aanwezig die de klap van een extreme crisis opvangen. Wat redelijk gelukt is. De afname van de productie was relatief beperkt wat ten dele zeker het gevolg is van deze stabilisatoren. De vraag kan gesteld worden wat er met de overheidstekorten gebeurde nadat de initiële daling van de productie gestopt was, ergens rond het eind van 2009 of het begin van 2010. Zie grafiek 1. Ik heb de periode daarbij per land aangepast en ben gaan rekenen vanaf het moment dat het overheidstekort in een land weer kleiner werd. De landen zijn ingedeeld in kern (core, c), periferie (p) en niet-euro landen (ne).inflatable moonwalk
Wat valt hierover te zeggen?
1. Opmerkelijk is dat in alle landen behalve Slovenië het overheidstekort in ieder geval enigermate en soms dramatisch veel kleiner werd. In mijn ogen is een geforceerde afname van het tekort, zeker in landen waar de economie bleef krimpen zoals Spanje en Griekenland, weinig productief. Maar dat doet hier niet ter zake: doel van deze blog is de veranderingen in beeld te brengen. Klopt het wel, wat iedereen stelt? De paniek over de tekorten lijkt dan toch wat overtrokken. Ook als we naar de Eurozone als geheel kijken, wat gebeurt in een zeer recente Eurostatpublicatie, dan blijkt het tekort betrekkelijk gering te zijn, vergeleken met bijvoorbeeld de VS of Japan of het VK. En nogmaals: overal werden de tekorten kleiner.
2. Misschien moet de heer Henk-Jan de Jager, voordat hij over Griekenland begint, eerst eens naar de balk in zijn eigen oog kijken. Het is niet erg geloofwaardig dat het land dat van de Eurolanden de kleinste afname van de overheidsschuld had een land dat ondanks een zeer grote teruggang van de productie vrijwel de grootste teruggang van de schuld had de les leest (Ierland laat ik buiten beschouwing: de afname daar komt grotendeels doordat een enorme inkomensoverdracht aan de banken uit de cijfers wegviel).
3. Naar aanleiding daarvan: de klaagzangen over Griekenland vanuit de ‘austerity’-hoek lijken niet werkelijk terecht. Dat het er bijzonder slecht gaat ligt zeker niet aan een te laag tempo van bezuinigingen. De afname van het Griekse tekort ligt in de zelfde orde van grote als de afname in de lievelingen van de bezuinigers, Letland, Portugal en Estland en is aanzienlijk groter dan in Litouwen terwijl de afname later begon!
Opmerkelijk is ook dat de teruggang in zeer korte tijd plaats vond, meestal (het eindkwartaal is 2011-IV) in 5 tot 7 kwartalen. In tabel 1 staat per land wanneer de tekorten begonnen af te nemen, weer blijkt de opmerkelijk positie van België. Overigens geeft de late start voor Nederland een verklaring voor de betrekkelijk geringe afname, een andere verklaring is (net als in Denemarken) natuurlijk de leeglopende huizenzeepbel die een dempende invloed op de particuliere bestedingen heeft.
Tabel 1. Kwartaal waarin de overheidstekorten begonnen af te nemen, vergeleken met een jaar eerder
2009-III Estland
2009-IV België, Letland
2010-I Zweden, Italië
2010-II Oostenrijk, Slowakije, Spanje, Litouwen, Griekenland, VK, Bulgarije
2010-III Nederland, Frankrijk, Portugal, Roemenië Hongarije
2010-IV Finland
2011-I Ierland
2011-II Polen
Al met al kan ik slechts constateren dat de begrotingstekorten over een breed front fors (te fors?) zijn afgenomen. Geen reden voor paniek, op dit front, dus! Morgen meer over de inkomsten en uitgaven van de landen.
[…] * Het begrotingstekort is net zo sterk verminderd als in landen als Portugal, Letland, Estland en Litouwen […]
[…] de door hem bewierookte Baltische staten (terwijl Nederland het juist heel weinig heeft gedaan). Zie, uit den ouden doos, deze blog waarin dit wordt aangetoond. De […]
[…] It slashed its deficit as fast as the Baltic states, who are renown for savage cutting of government expenditure * Wages decreased much more and faster […]
encountered a couple of severe headaches considering the survey shit, but on this occasion it payed back :))